In een biografie over Nelson Mandela las ik ooit de uitspraak “het lijkt wel of we vergeten zijn dat “nee” een volledige zin is”. Hoewel Mandela er volgens zijn biograaf een hekel aan had om mensen teleur te stellen, was hij namelijk heel goed in nee zeggen. Als zijn antwoord op een vraag nee was dan was het ook nee en zei hij dat ook gewoon. En ja, dat is moeilijk maar Mandela’s motto was “liever nu iemand teleurstellen dan het antwoord uitstellen, verbloemen of door iemand anders te laten geven”.
Maar er is nog een andere reden waarom nee zeggen zo belangrijk is. Nee is namelijk ook een vorm van selfcare. Nee zeggen betekent immers dat je jezelf en je noden respecteert. Het betekent dat je voor jezelf opkomt en dat je sterke grenzen bepaalt over wat wel en niet voor jou werkt. Het betekent dat je je niet blootstelt aan het risico overbelast of uitgeput te raken en dat je de tijd neemt om je energiebalans terug in evenwicht te brengen. Deze drie kleine maar krachtige letters kunnen dus een groot verschil uitmaken voor je levenskwaliteit.
Nee zeggen betekent niet dat je een slecht mens bent
Ben je bang dat een simpele nee bot overkomt? Weet dan dat nee zeggen soms inderdaad lastig is maar het maakt je geen slecht mens. Het betekent evenmin dat je een kluizenaar moet worden die zich van alles en iedereen afzondert. Nee zeggen houdt gewoon in dat je je lichaam respecteert en dat je je ervan bewust bent wat je lichaam wel en niet aankan. Geef jezelf dus het recht om vragen en verzoeken te weigeren. Al is dat voor de ene al wat makkelijker gezegd dan voor de andere. Bij sommige mensen lijkt het namelijk wel alsof de ja’s er vanzelf uitrollen. Ze zeggen bijvoorbeeld op alle vragen en verzoekjes ja zonder er ook maar een seconde bij stil te staan of ze het eigenlijk wel kunnen en willen doen. Als jij jezelf ook in deze omschrijving herkent dan is de volgende oefening zeker en vast het proberen waard.
Ben je iemand die uit gewoonte met alles instemt? Beantwoord voor jezelf dan eens de volgende vragen voordat je ja zegt:
Heb ik daar echt zin in?
Hoeveel tijd zal het me kosten?
Hoeveel energie zal het me kosten en/of opleveren?
Wat win ik erbij als ik nee zeg?
Welke angst weerhoudt me ervan om nee te zeggen?
Ben je er na deze oefening helemaal klaar voor om zelf ook vaker nee te zeggen maar weet je niet hoe je dat op een assertieve manier kan doen? Gebruik dan eens een van onderstaande zinnen:
Bedankt voor de uitnodiging maar het gaat me niet lukken.
Dat is een goed idee maar voor mij is het nee.
Heel erg bedankt maar ik kan je op dit moment helaas niet helpen.
Bedankt om aan mij te denken maar dat is niks voor mij.
Bedankt maar ik moet het aan me voorbij laten gaan.
Dankjewel om aan me te denken maar ik moet nu even voor mezelf zorgen.
Dat gaat niet lukken maar wat ik wel kan doen, is … (beperk jezelf hier tot wat voor jou comfortabel aanvoelt)
Misschien is het je zelf al opgevallen maar al deze antwoorden hebben 1 ding met elkaar gemeen: ze geven geen ellenlange uitleg en er wordt niet naar excuses gezocht. Uiteraard heeft de ander wel het recht om even teleurgesteld te zijn na jouw nee maar onthoud dat jij niet verantwoordelijk bent voor zijn of haar gevoelens. Je kan dus nog wel iets zeggen zoals “ik begrijp je teleurstelling” maar die ander zijn gevoelens zijn uiteindelijk niet jouw probleem. Maak je ook geen zorgen dat mensen kwaad zullen worden. Jij bent enkel verantwoordelijk voor jouw deel van het gesprek en als de ander kwaad wordt dan is dat niet jouw schuld.
De kapotte grammofoonplaat
Soms kom je mensen tegen die je nee niet aanvaarden en dan maar blijven proberen om je alsnog te overhalen. Dat kan heel erg irritant zijn maar laat je niet onder druk zetten en gebruik dan gewoon de techniek van de kapotte grammofoonplaat waarbij je telkens opnieuw hetzelfde antwoord herhaalt. Of je vraagt iets zoals “wil je de korte nee of de lange uitgelegde nee?”. Op die manier krijgt de ander de kans om een beetje toelichting te vragen bij jouw nee maar meestal zullen mensen het dan toch bij de korte versie houden want het antwoord blijft sowieso nee.
Schuldgevoelens
Voel je je achteraf toch schuldig over je nee? Focus dan op de positieve effecten van je beslissing en niet op spijt of schuldgevoelens. Denk bijvoorbeeld aan het feit dat je voor jezelf bent opgekomen, dat je beter uitgerust bent of dat er nu tijd is vrijgekomen voor iets fijners of belangrijkers dat je wil doen. Weet ook dat goed worden in nee zeggen iets is dat tijd en oefening vraagt. Soms word je bijvoorbeeld overvallen door een vraag of verzoek of ben je zo zenuwachtig om voor het eerst nee te zeggen tegen een bepaald persoon dat je dan maar voor de makkelijkste uitweg kiest en toegeeft. In plaats van onmiddellijk toe te geven, kan je echter ook iets zeggen zoals “dat weet ik nog niet zeker, laat me er even over nadenken”. Op die manier geef je jezelf ruimte om te manoeuvreren en blijf je niet met een ongemakkelijk gevoel achter.
Vind jij het makkelijk om nee te zeggen?
©ziel&zo2024
Comments