Een simpele knuffel, een zoen op de wang, een bemoedigend schouderklopje of een streling van je huid: het lijkt iets kleins en onbenulligs maar lichamelijk contact heeft meer positieve effecten op je gezondheid dan je in eerste instantie misschien zou vermoeden.
Aanraking is letterlijk van levensbelang
Aanraking is net zoals zuurstof en voeding een primaire levensbehoefte. We kunnen niet zonder huid-op-huid contact. Dit werd bijvoorbeeld pijnlijk duidelijk tijdens de tweede wereldoorlog: baby’s die wees waren geworden, werden wel fysiek verzorgd en kregen voeding, warme kleding en een schone luier maar buiten die verzorgingsmomenten werden ze nooit liefdevol aangeraakt. Later bleek dat deze kinderen hierdoor een vertraagde stofwisseling hadden gekregen en zo groeiachterstanden hadden opgelopen waarbij sommigen zelfs overleden waren. Wetenschappelijk onderzoek bij babyaapjes wees trouwens in dezelfde richting: babyaapjes die niet aangeraakt werden en alleen mechanisch voeding toegediend kregen (dus zonder huid-op-huidcontact) werden uiteindelijk niet alleen ziek maar stierven zelfs. Wanneer men de aapjes liet kiezen tussen een warme en zachte moederpop die geen voeding gaf of een mechanische moeder die wel eten aanbood, kozen ze bovendien telkens voor de pop die geen voeding gaf. Huidhonger en huid-op-huid contact is dus niet alleen iets menselijks.
Fysiek menselijk contact is daarnaast ook een soort erkenning van je bestaan. Baby’s worden vlak na de geboorte bijvoorbeeld op de blote borst van hun moeder gelegd en die allereerste aanraking geeft hen meteen een gevoel van troost en veiligheid. Aanraking is op die manier ook een manier om iemand te laten weten: jij mag er zijn, jij doet ertoe, jij bent geliefd, jij bent veilig bij mij. Het zorgt ervoor dat je je gesteund, gezien en gehoord voelt.
Wat er in je lichaam gebeurt wanneer je wordt aangeraakt
Wanneer je wordt aangeraakt, komen er heel wat stoffen vrij in je lichaam. Bij huidcontact daalt bijvoorbeeld het stresshormoon cortisol en stijgt het knuffelhormoon oxytocine. Oxytocine geeft je echter niet alleen een ontspannen, veilig en vertrouwd gevoel maar het zorgt er ook voor dat stress en angst afneemt. Daarnaast doet het ook je bloeddruk dalen, bevordert het je spijsvertering en immuunsysteem en verlicht het pijn.
Naast oxytocine komen er ook gelukshormonen vrij: dopamine en endorfine. Zij zorgen voor een fijn gevoel en zijn de reden waarom je je letterlijk gelukkiger voelt wanneer je wordt aangeraakt. Regelmatige liefdevolle aanrakingen geven je op deze manier zowel fysiek als mentaal een boost.
De ene aanraking is de andere niet
Je hersenen hebben twee manieren om aanrakingen te verwerken. Enerzijds zijn er de functionele aanrakingen waarbij je bijvoorbeeld voelt of de koffie in je kopje nog warm is of wanneer je iemand tegenhoudt die een drukke weg wil oversteken. Deze aanrakingen zijn puur functioneel terwijl de zogenaamde affectieve aanrakingen van een heel ander kaliber zijn.
Affectieve aanraking is het contact tussen twee mensen en dit gaat meestal heel langzaam. Hierdoor worden andere huidcellen actief en deze sturen hun informatie ook naar een ander hersengebied dan bij functionele aanrakingen het geval is. Bij een affectieve aanraking wordt de informatie namelijk naar het hersengebied gestuurd dat zich bezig houdt met emotie, motivatie, empathie en zelfgevoel.
Ter info: wanneer ik hier spreek over affectieve aanrakingen tussen twee mensen en huid-op-huid contact heb ik het niet over seks en seksualiteit. Aanraking is namelijk veel meer dan dat: aanraking is ook het intieme contact dat je hebt met iemand die naast je in het leven staat. Het raakt een diepere laag in je bestaan: je voelt je verbonden met die persoon.
Huidhonger
Iedereen heeft op een gegeven moment wel eens de behoefte om aangeraakt te worden of iemand aan te raken. Deze sterke behoefte aan affectief lichamelijk contact wordt ook wel als huidhonger omschreven.
De term huidhonger werd voor het eerst gebruikt in een artikel in het vaktijdschrift Psychology Today in 2013 waarin het werd omschreven als een basisbehoefte. Huidhonger is dus iets van iedereen: het maakt geen onderscheid tussen jong en oud of tussen man en vrouw. Maar hoewel we allemaal behoefte hebben aan menselijke aanraking zijn er toch ook heel veel individuele verschillen wanneer het gaat over hoeveel fysiek menselijk contact we dan precies nodig hebben om ons goed te voelen. In tegenstelling tot voedingsstoffen kan je hier dus geen algemeen geldende “aanbevolen dagelijkse hoeveelheid” opplakken.
Wat kan je zelf doen om huidhonger te voorkomen?
Misschien associeer je huidhonger vooral met mensen die single zijn maar weet dat het ook kan voorkomen bij mensen die wel een relatie en/of gezin hebben. Wanneer je als koppel door een moeilijke periode gaat, kan het namelijk zijn dat je elkaar (soms onbewust) minder gaat aanraken wat op zijn beurt voor nog meer verwijdering zorgt. Bewust tijd vrijmaken voor intimiteit kan dan helpen om toch weer dichter bij elkaar te komen. Maar ook kleine liefdevolle aanrakingen zoals een zoen voor je ’s ochtends de deur uitgaat of een speels kneepje in de knie doen vaak wonderen.
Ben je single en niet op zoek naar een relatie maar verlang je wel naar aanraking dan kan je bijvoorbeeld jezelf geregeld een lichaamsmassage geven terwijl je je na het douchen insmeert met bodylotion of huidolie maar een stevige knuffel van een goede vriend of vriendin of eenvoudigweg knuffelen met je hond of kat volstaat ook al om het knuffelhormoon oxytocine in je lichaam te laten vrijkomen. Of misschien is vrijwilligerswerk bij een kinderboerderij of dierenasiel wel iets voor jou? Ook massagetherapie kan een optie zijn. En als je er in je eentje toch niet uitkomt: weet dat je altijd hulp kan vragen aan een therapeut, coach, psycholoog of hulpverlener.
©ziel&zo2025
Kommentare