Wie op zoek is naar manieren om zijn lichaam en geest te ontspannen, versterken en in balans te brengen, stuit vroeg of laat ook op de ayurvedische gezondheidsleer. Deze holistische leer ontstond zo’n 5000 jaar geleden in India en is intussen ook al geruime tijd door de WHO officieel erkend als een wetenschappelijke geneeskunde maar toch blijft ayurveda nog vaak onder de radar wanneer het gaat om gezondheid en het voorkomen van ziektes. In onderstaande blogpost vertel ik je daarom graag wat meer over ayurveda en wat je er concreet mee kan.
Ayurve-wat?
Het woord “ayurveda” komt uit het Sanskriet (een oeroude Indische taal) en is een combinatie van de woorden “ayur” dat “leven” betekent en “veda” dat “kennis” of “wetenschap” betekent. Ayurveda betekent dan letterlijk “de wetenschap van het leven” of “levenskennis”. Simpel gezegd draait het bij ayurveda dus om dingen die je kan doen om goed in je vel te zitten.
Holistische benadering
Ayurveda werkt vanuit een holistische gedachte waarbij de mens (lichaam en geest) centraal staat. Het doel van ayurveda is om zo lang mogelijk gezond te blijven en zo ziektes te voorkomen - en ingeval van ziekte uiteraard ook verbetering van de klachten en genezing.
Ayurvedische artsen en experts houden dus niet alleen rekening met puur lichamelijke aspecten maar kijken ook naar het psychische, mentale en spirituele. Denk bijvoorbeeld aan dingen zoals stress op het werk of in een relatie, te weinig rust, medicatie, teveel of te weinig of verkeerde lichaamsbeweging, bewustzijn, de omgeving, voeding, lichaamsbouw, persoonlijke voorkeuren en afkeuren enz…
Iedereen is uniek
De ayurvedische leer is gebaseerd op de overtuiging dat balans en het vinden van harmonie het geheim van gezondheid en welzijn is. Er is echter geen one-size-fits-all methode wanneer het aankomt op het vinden van die balans en harmonie. Elke persoon is immers uniek. Alles is wel met elkaar verbonden maar er is niemand die exact dezelfde persoonlijke eigenschappen, fysieke kenmerken en talenten heeft die jij hebt. En dat betekent dat niemand jou een kant-en-klaar recept kan geven waarmee je jouw lichaam, geest en ziel met elkaar in balans kan brengen. Iedereen moet voor zichzelf uitzoeken wat werkt en effect heeft.
Ayurveda is dus geen “een pilletje voor dit en een pilletje voor dat” geneeskunde maar een leidraad die jou allerlei adviezen aanreikt over voeding en intuïtief eten, meditatie, beweging, lichaamsverzorging in de breedst mogelijke zin van het woord, slaap, mindful leven, relaties en (fysiek) contact met anderen. Het is dan aan jou om stapje voor stapje dingen uit te proberen en te kijken wat het effect is.
Drie energietypes
Volgens ayurveda bestaan er drie energietypes die ook wel eens dosha’s genoemd worden: pitta, kapha en vata.
PITTA
Pitta energie bestaat uit de elementen water en vuur en regelt je spijsvertering, stofwisseling en energieproductie. Een gezonde pitta-energie helpt je bijvoorbeeld om helder na te denken, je goed te concentreren en beslissingen te nemen.
KAPHA
Kapha energie bestaat uit de elementen aarde en water en regelt je lichaamsstructuur. Het houdt bijvoorbeeld onze cellen bij elkaar en bouwt spiermassa, pezen, vet en botweefsel. Een gezonde kapha energie beschermt je op die manier voor jezelf en voor de buitenwereld.
VATA
Vata energie bestaat uit de elementen lucht en ruimte en regelt je beweeglijkheid, zenuwstelsel en uitscheiding. Een gezonde vata energie helpt je bijvoorbeeld loslaten, omgaan met verandering en creatief denken.
Volgens de ayurveda zijn mensen net zoals het hele universum een verzameling van energieën. Iedereen heeft dus een mix van pitta, kapha en vata energie in zich maar niet in dezelfde mate. Wanneer bijvoorbeeld pitta energie bij jou overheerst, ben je volgens ayurveda een pitta-type terwijl iemand bij wie kapha of vata energie overheerst respectievelijk een kapha-type of vata-type wordt genoemd. Elk energietype heeft bovendien ook zijn eigen sterke en zwakke punten en voedingspatroon. Wanneer je weet welk energietype bij jou overheerst, kan dit jou dus ook interessante inzichten opleveren.
Spijsvertering als sleutel van je gezondheid
Je spijsvertering wordt in de ayurveda als de sleutel tot een goede gezondheid gezien. Een goede spijsvertering staat bijvoorbeeld onder meer aan de basis van een sterk immuunsysteem. En hoe sterker je immuunsysteem is, hoe beter je lichaam in staat is om ziekte op afstand te houden. Maar hoe hou je volgens ayurveda dan het verteringsvuur in je lichaam op peil? Het antwoord op die vraag vind je in de ayurvedische eetregels. Voedsel wordt binnen ayurveda namelijk niet beschouwd als vulling maar als medicijn. Wat je eet is dus belangrijk maar de manier waarop je eet en wanneer je dat doet zijn voor je spijsvertering net zo belangrijk.
Als je graag meer wil weten over deze eetregels, kan ik je de boeken “heilzaam koken met Ayurveda” van Volker Mehl en “Ayurvedische voedingsleer in de praktijk” van Anil Kumar Mehta zeker aanbevelen.
Meer weten?
Deze blogpost is uiteraard slechts het spreekwoordelijke topje van de ijsberg wanneer het over ayurveda gaat. Wil je graag meer weten over deze leer en er zelf mee aan de slag gaan dan raad ik je aan om contact op te nemen met een ervaren en betrouwbare ayurveda expert, coach of arts.
Ben je nog niet zeker of ayurveda effectief iets voor jou is en wil je er graag eerst zelf nog wat meer over lezen? Volgende boeken kunnen je in dat geval alvast verder helpen:
“Ayurveda” van Hans Peter Roel
“Perfect in balans met ayurveda” van Noelle Renée Kovary
“Ayurveda als moderne levensstijl” van Acharya Shunya
“Alles over ayurveda” van Marleen Dijkhoff en Cielke Sijben
©ziel&zo2024
Comments